24.09.2020

Di 25 saliya nivîskariya wî de PORTREYA M.Çiya Mazî -Diyarname

 Di 25 saliya nivîskariya wî de PORTREYA M.Çiya Mazî

https://diyarname.com/news.php?Idx=43167

https://diyarname.com/news.php?Idx=43167


Di Diyarnameyê de jî nivîsî

Li gor qeydan ji sala 93’yan ve bi kurdî dinivîse lê ji bo sala weşandina nivîsek wî wekî çapkirî diyar dike ku niha tam nayê bîra wî lê dibêje, “Ez ne şaş bim meha dawî ya 94’an an jî destpêka 95’an bû nivîsa min hat weşandin.” Bi vî awayî serdema ku bûye bingeha nivîskariyê bo me tîne ziman. Ji wê salê de ji rojnameya Welatê Me, Azadiya Welat, Ozgur Polîtîka bigire heta kovarên wekî Jiyana Rewşen, Tîroj û gelekên din, her nivîsên wî hatin weşandin. Ji bilî van di malperên wekî Rewanbêj, Xendan û Pûkmedîa de nivîsên wî derketine. Çiya Mazî demek dirêj wekî qunciknivîskar ked da Diyarnameyê jî û nivîsên wî li wir jî hatin weşandin.

Xelatên wî

Ber bi dawiya salên 90’î ve Kovara Jiyana Rewşen pêşbaziya çîrokan dide dest pê kirin û rastî eleqeyê tê. Di van pêşbaziyan de yek ji wan kesên ku bi ser dikeve jî Çiya Mazî ye. Mazî bi çîroka xwe bi ser dikeve û xelata xwe jî ji destê kedkarê zimanê kurdî  Feqî Huseyîn Sagniç digire. Ew li aliyek karmendiya xwe didomîne û li aliyê din jî xebata xwe ya nivîsandin û berhevkariya kurdî didomîne. Û dema sal bi ser 2000’î de dikevin wekî gelek nivîskarên Bakur yekem pirtûka wî jî derdikeve: “Mistek Jiyan, 2003, Çîrok”.

‘Beyî helbestê çîrok ji bo min nîvî ye’

Di nav pirtûkên wî yên heta niha hatine weşandin de herî zêde pirtûkên çîrokan hene. Wî heta niha tam 5 pirtûkên çîrokan weşandine. Helbet ligel çîrokan ew helbestan jî diweşîne. Em dixwazin ew li ser van beşan tiştinan bo me bibêje, ew dest pê dike: “têkiliya çîrok û helbesta min: Bêyî helbestê, çîrok ji bo min wekî nêvî ye. Lê gelo min heq daye wan an jî tiştên di dil û mejiyê min de rijiyaye ser kaxezê? Gelek caran heyfê li hestên di dil û mejiyê min de ye tînim ku bi dilê min neketine an jî nikarîbûne têkevin ser kaxezê û bên ziman. Ji xwe huner jî ew e ku mirov tam hestên di dil de bi lêv bike. Zor e jî ji xwe. Yan jî mirov karibe hest û ramanên kesên din, giyanewerên din hîs bike û birijîne ser kaxezê. Yan jî mirov hîsê ji tiştên ne giyanewer re bi hunerî biafirîne. Mirov dîmenên civakî, kesî û xwezayî bibîne û binivîsîne ew pir girîng in. Dîtin pir pir girîng e ji bo wêjevanekî. Tişt û bûyerên ku min dîtine û zanim ku hinek kes nabînin, hinekên ku dibînin û nikarin, nizanin nav lê bikin, nikarin bi wate bikin, nikarin dersê jê bistînin û yên ku bandor li min kirine, dixwazim û min xwestiye bikim çîrok an jî honak, da ku ew bûyer, ew tişt ew wate bi ber bê neçin û ramanên min û wêneyê qewimînan yên di wê derbarê de neqilî pêşerojê bibin, mayînde bimînin û bereya dîtinan fireh bikin. Her wiha ew nivîsa min ku wekî perçeyê ji bedena min dirûv digire, dê hestên min jî li dinyayê bihêle. Wisa jî li çîrok û helbestê dinêrim.”

(...)


Ji www.diyarname.com hatiye girtin.

dewama wê di diyarname yê de ye...


23.09.2020

Hevpeyvîna Ronî War bi M.Çiya Mazî re: https://avanivisgeh.files.wordpress.com/2020/09/kapak.jpg

 Hevpeyvîna Ronî War bi M.Çiya Mazî re:

https://avanivisgeh.wordpress.com/2020/09/17/hevpeyvina-roni-war-bi-m-ciya-mazi-re/

https://avanivisgeh.files.wordpress.com/2020/09/kapak.jpg


Ronî War: Di ber ziman, wêje û çanda kurdî de kedeke te ya mezin heye. Tuyê karibî ji me re qala salên xwe yê destpêkê bikî? Tu herî salên nodî û vegerî îro tuyê ji me re çi bibêjî?

M. Çiya Mazî û Ronî War

M. Çiya Mazî: Ji xwe gellek caran hatiye qalkirin. Lê dîsa karim vê bibêjim; peroşiyek mezin bû û ew peroşî di nava tirsê de mezin dibû. Qalkirina wan rojan û bi hişekî aniha hinekî zor e bi rastî. Ango bi vî hişê aniha ji kê re qalkirin jî giring e. Ji nifşê ku wê demê jiyane an nifşê aniha, yê ku ew dem nedîtiye? Ku ji hinekî wekî we re bibêjim, dibe ku hûn wê demê hîs bikin û fêm bikin. Lê ji nifşê aniha re wekî çîrokan tê. Bi piranî kenê kesên nifşê aniha tê, bi qalkirina min a wan deman. Wan dîtibûya ew dem, dibe ku ne ken lê bitirsiyana. Tirs û cesaretên aniha jî ne wekî yên wê demê ne hilbet; cesaret û tirsên wê demê jî ne wekî yên aniha ne. Bi ya min mirovên aniha, an jî nifşê aniha û girseya gel a têkoşer û kurd, ji wê demê bi cesarettir in. Û bi ya min ev ji ber zanîna rewşê ye. Ji ber ku rewşa dema me jî xwendine û ya berî me jî û ya xwe jî, him dixwînin û him jî tiştên wekî wan deman û hê mezintir jî dibînin. Belkî jî wê tirsa me a wê demê ji aniha re ji salên 2000î û 2010an re bûye cesaret û xebata me ya wê demê ya bi derfetên hindik ji aniha re bûye zanîn û bingeh.

(...)

Gotina “Ziman hebûna me ye”, tespîtek ji teoriya civak û netewan e, a ji dîroka wan mayî. Civak bi hinek tiştên bingehîn dibin xwedî nav û nasneme. Lê belê pratîk tiştekî din e. Di gellek waran de, gellek mirov xwe bi tespîtan têr dikin, xwe dixapînin û tenê wê dibêjin û disekinin, tiştekî ji bo wê nakin mixabin. Ji ber ku wek têgeh ji dîrokê hatiye ber dev û ji wan re hazir e û ne hewce ye li ser bifikirin, tiştekî ji bo wê bikin an jî lê zêde bikin. Tespît û têgehên zexm, wek vê gotinê ku di piratîkê de qet neyên dîtin, genî dibin û ne hêjayî qirşekî pûş in jî. Mirov nikare heta hetayê li ber wan kesên tiral, çors, fenek û pozbilin bigere û parsa zimanê kurdî ji wan bike. Ya giring, sîstema perwerdeyê ye ku bê bidestxistin û kurd bi xwe wê sîstemê bi rê ve bibin. Heke bi xwe bi rê ve nebin û ji derî wan bê birêvebirin; metirsiya asîmilasyona sîstematîk ji bo ziman, çand û nasnemeyê dîsa dê hebe.

(...)

Dewama wê di: https://avanivisgeh.wordpress.com/2020/09/17/hevpeyvina-roni-war-bi-m-ciya-mazi-re/

 https://avanivisgeh.files.wordpress.com/2020/09/kapak.jpg